Knowing the Purusha

The Purusha Sukta in the Vedas describes the qualities of the Purusha and cover the aspect of knowing the Purusha. The Purusha is the divine consciousness, the universal spirit governing this world. The Rishi who has experienced the Purusha declares

वेदाहमेतं पुरुषं महान्तम् |
आदित्यवर्णं तमसस्तुपारे |
सर्वाणि रूपाणि विचित्य धीरः |
नामानि कृत्वा अभिवदन् यदास्ते |धाता पुरुस्ताद्यमुदाजहार |

शक्रः प्रविद्वान्प्रदिशश्चतस्रः |
तमेवं विद्वानमृत इह भवति |
नान्यः पन्था अयनाय विद्यते |

Now let us analyze these two mantras and understand them,

वेद अहम् एतं पुरुषं महान्तम् |
The Rishi says “I have known this great Purusha….

आदित्यवर्णं तमसः तुपारे |
…who is of the colour of the sun and beyond darkness…

सर्वाणि रूपाणि विचित्य धीरः |
…The intelligent Purusha conceptualizing the various forms…

नामानि कृत्वा अभिवदन् यत् आस्ते |
….has also given the names to these forms and is calling out to them”

धाता पुरस्तात् यं उदाजहार |
“The creator, establisher (Brahma) in the beginning to whom he worshipped…

शक्रः प्रविद्वान प्रदिशः चतस्रः |
….That Purusha knowing whom Shakra (Indra) worshipped from all the four directions…

तम् एवं विद्वान् अमृतः इह भवति |
…Knowing that Purusha in this manner immortality will be possible here…

न अन्यः पन्था अयनाय विद्यते |
… No other path (way) exists for liberation”

The Rishi clearly affirms that the only way to immortality is to know and experience the Divine Purusha.